Windykacja należności we Francji: wezwanie do zapłaty,injonction de payer i egzekucja

Gdy dłużnik we Francji nie płaci, możesz działać w trzech krokach: wezwanie do zapłaty (mise en demeure), wniosek o nakaz zapłaty (injonction de payer) oraz – po uzyskaniu tytułu – egzekucja przez organ wykonawczy. Procedura injonction de payer jest uproszczona i co do zasady bezpłatna przed tribunal judiciaire (z opłatą 33,47 € w tribunal de commerce), a na sprzeciw dłużnika jest zwykle 1 miesiąc od doręczenia. W razie problemów z wykonaniem tytułu można zwrócić się do sędziego ds. egzekucji (JEX).

I. Wezwanie do zapłaty (mise en demeure) — dlaczego zacząć „po dobroci”

Choć nie zawsze obowiązkowe, formalne wezwanie do zapłaty (najlepiej listem poleconym z potwierdzeniem odbioru) porządkuje dowody i często wystarcza, by odzyskać należność bez sądu. W treści wskaż podstawę roszczenia (umowa/faktura), kwotę i termin oraz zapowiedź dalszych kroków (IP/pozew). Administracja francuska klasyfikuje to jako etap polubowny przed wejściem w tryby sądowe.

II. Injonction de payer — szybki nakaz zapłaty

Dwie możliwości wszczęcia:

Spory „zwykłe” (kontrakt, odszkodowanie) → wniosek do prezesa tribunal judiciaire właściwego dla miejsca zamieszkania/siedziby dłużnika.
Czynsz najmu / kredyt konsumencki → sędzia ds. sporów ochronnych (juge des contentieux de la protection) przy tribunal judiciaire.
Spór handlowy między przedsiębiorcami → prezes tribunal de commerce (z wyjątkami w departamentu Alzacji-Mozeli).

Formularz i złożenie:

W sprawach przed tribunal judiciaire używa się oficjalnego Cerfa n°12948*06 (Demande en injonction de payer) i składa do właściwego sądu. Wniosek można złożyć samodzielnie lub przez pełnomocnika (adwokata/komornika/mandatariusza).

Koszty

Przed Tribunal judiciaire – wniosek bezpłatny; płatne będą ewentualne honoraria pełnomocnika i doręczenie nakazu przez commissaire de justice.
Przed Tribunal de commerce – opłata około 33,80 € (do uiszczenia w ciągu 15 dni od złożenia wniosku).

Decyzja i doręczenie:

Sąd wydaje ordonnance portant injonction de payer (w całości/części), która staje się tytułem egzekucyjnym po opatrzeniu klauzulą wykonalności. Nakaz należy zaznaczyć (doręczyć) dłużnikowi przez commissaire de justice. Dłużnik ma co do zasady 1 miesiąc na sprzeciw (opposition). W razie sprzeciwu sprawa trafia do rozpoznania kontradyktoryjnego i kończy się wyrokiem zastępującym nakaz.

Adwokat — kiedy wymagany?

Złożenie wniosku – adwokat nie jest obowiązkowy ale zalecany.
Sprzeciw dłużnika – przy wierzytelnościach > 10 000 € adwokat jest obowiązkowy przed tribunal judiciaire lub tribunal de commerce; przed sędzią ds. sporów ochronnych adwokat nie jest obowiązkowy niezależnie od kwoty.

Sprzeciw — formularz:

Dłużnik może wnieść sprzeciw na formularzu Cerfa n°15602*04 (Opposition à une injonction de payer) do sądu, który wydał nakaz.

III. Egzekucja — co po nakazie

Jeśli brak sprzeciwu po 1 miesiącu od doręczenia nakazu, wierzyciel może wykonać orzeczenie: pobrać w sądzie zaświadczenie o braku sprzeciwu i skierować sprawę do organu wykonawczego w celu zajęć (rachunku bankowego, wynagrodzenia, ruchomości). W razie trudności można zwrócić się do sędziego ds. egzekucji (JEX).

Pamiętaj, że wyrok/nakaz można wykonywać zasadniczo przez 10 lat; każde działanie egzekucyjne resetuje bieg tego terminu dla dalszej egzekucji (co do zasady). Do wykonania potrzebny jest tytuł z klauzulą – zwykła kopia nie wystarcza.

IV. Dokumenty co przygotować

UDowód istnienia długu: umowa, zamówienie, potwierdzenia dostawy/wykonania, faktury;
Korespondencja: wezwanie do zapłaty, ponaglenia (polubownie);
Wniosek: prawidłowo wypełniony formularz (Cerfa 12948*06) i właściwość sądu;
Po nakazie: potwierdzenie doręczenia i – w razie braku sprzeciwu – zaświadczenie o braku sprzeciwu do egzekucji.

V. Najczęstsze pytania (FAQ)

Czy potrzebuję adwokata do injonction de payer?
Nie ale jest zalecany — przy złożeniu wniosku adwokat nie jest wymagany. Jest natomiast obowiązkowy w razie sprzeciwu przy kwocie > 10 000 € przed tribunal judiciaire lub tribunal de commerce.

Ile kosztuje injonction de payer?
W tribunal judiciaire — wniosek bezpłatny (płacisz doręczenie i ewentualnego pełnomocnika). W tribunal de commerce — około 33,80 € opłaty (do uiszczenia w 15 dni) i honoraria adwokata.

Co jeśli dług jest mniejszy niż 5 000 €?
Możesz rozważyć procedurę uproszczoną małych wierzytelności – prowadzoną przez commissaire de justice za zgodą stron, która może zakończyć się tytułem wykonawczym (poza sądem).

Kto pokrywa koszty działań organu wykonawczego?
Zależy od sytuacji; istnieją reguły, kiedy koszty obciążają dłużnika albo wierzyciela, a niekiedy możliwa jest pomoc prawna (aide juridictionnelle).

Po jakim czasie mój tytuł „przedawnia się” do egzekucji?
Co do zasady egzekucję można prowadzić przez 10 lat, a czynności wykonawcze odnawiają ten termin dla dalszych działań.

Uwaga końcowa

W praktyce skuteczność windykacji we Francji zależy od dobrego udokumentowania długu, właściwego doboru właściwości sądu i poprawnego doręczenia nakazu. Gdy dłużnik składa sprzeciw lub gdy kwota jest znaczna, wsparcie adwokata przyspiesza sprawę i ogranicza ryzyko formalne.

Umów konsultację

Zarezerwuj termin rozmowy, opłać konsultację lub ureguluj fakturę bezpiecznie przez oficjalny portal adwokacki.

Zapłać online

Podstawa prawna:

Cerfa 12948*06 (Demande en injonction de payer);
Cerfa 15602*04 (Opposition)

Powrót do strony głównej

(*)Od poniedziałku do piątku od 10.00 do 17.00. Wyceny i umowy są wysyłane na numer i email podany po rozmowie lub wymianie. W skomplikowanych prawnych sytuacjach, może być konieczna wstępna płatna analiza dokumentów.