Gdy francuski kontrahent zalega z płatnością, czas działa na korzyść wierzyciela, który potrafi szybko sięgnąć po środki zabezpieczające. We Francji najczęściej stosuje się dwa narzędzia: postępowanie w trybie zabezpieczenia – référé-provision (szybka zaliczka na poczet bezspornego długu) oraz zajęcie zabezpieczające – saisie conservatoire (tymczasowe „zamrożenie” majątku dłużnika). Poniżej wyjaśniam, kiedy i jak z nich korzystać, w oparciu o oficjalne wytyczne administracji francuskiej i przepisy.
Na czym polega? To przyspieszona ścieżka pozwalająca uzyskać zaliczkę (provision), gdy dług jest „niesporny w istocie” (obligation non sérieusement contestable). Nie trzeba wykazywać pilności; kluczowe jest, by istnienie zobowiązania nie wymagało złożonych ocen (np. interpretowania umowy) i by kwota była wystarczająco ustalona. Decyzja co do zasady zapada szybko (orientacyjnie ok. miesiąca) i jest natychmiast wykonalna.
Podstawa prawna. Kodeks postępowania cywilnego przewiduje, że w razie „braku poważnej wątpliwości co do istnienia zobowiązania” sędzia ds. zabezpieczeń może przyznać wierzycielowi zaliczkę (art. 834–838 k.p.c. – dawniej art. 809 w brzmieniu sprzed reform).
Który sąd jest kompetentny?
Przebieg w skrócie:
Wierzyciel składa pozew w trybie référé (przez komornika–commissaire de justice, który doręcza pozew – assignation), dołączając dokumenty (zamówienia, faktury, dowody dostawy, ogólne warunki zaakceptowane przez klienta). Sąd może zasądzić prowizoryczną zapłatę i ewentualne odsetki za opóźnienie; odszkodowanie co do zasady nie wchodzi w grę w tym trybie.
Kiedy wybrać référé-provision?
Na czym polega? To tymczasowe zajęcie ruchomości dłużnika (rzeczy ruchome; w praktyce istnieją też odmiany dla rachunków i wierzytelności), które czyni je niedostępnymi – dłużnik nie może ich sprzedać, darować czy zniszczyć. Po uzyskaniu prawomocnego tytułu zasądzającego, zajęcie można przekuć w sprzedaż egzekucyjną (saisie-vente).
Dwie możliwości wszczęcia:
Terminy po uzyskaniu zgody/po zajęciu:
Kontrola i ryzyka:
Dłużnik może wnieść do JEX o uchylenie zajęcia (brak przesłanek, nadużycie). Jeśli sąd zwolni zajęcie, wierzyciel może odpowiadać za szkodę spowodowaną środkiem zabezpieczającym. Koszty zajęcia co do zasady obciążają dłużnika (chyba że sąd postanowi inaczej).
Kiedy wybrać saisie conservatoire?
Powyższe informacje mają charakter ogólny. W doborze właściwej ścieżki kluczowy jest stan dowodów i ryzyko majątkowe po stronie dłużnika. W sprawach o wyższej wartości i w sytuacjach spornych rekomenduję działanie przez pełnomocnika (adwokata). Jeśli potrzebujesz, przygotuję w Twojej sprawie wniosek o référé-provision lub wniosek o autoryzację saisie conservatoire wraz z kompletem pism do komornika (commissaire de justice) i sądu.
Zarezerwuj termin rozmowy, opłać konsultację lub ureguluj fakturę bezpiecznie przez oficjalny portal adwokacki.
Kodeks postępowania cywilnego: art. 834–838;
Kodeks postępowań egzekucyjnych: art. L.511-1 i nast.
(*)Od poniedziałku do piątku od 10.00 do 17.00. Wyceny i umowy są wysyłane na numer i email podany po rozmowie lub wymianie. W skomplikowanych prawnych sytuacjach, może być konieczna wstępna płatna analiza dokumentów.